Indeks
Krytyka, jest przez wiele osób traktowana jako rodzaj wyroku i zależnie od tego, czy uważają one, że został wydany słusznie czy też nie, starają się to zmienić.
Najczęstszym powodem dla którego ludzie walczą z krytyką, jest powiązanie treści uwag z „byciem nie w porządku”.
Autorka podaje wiele sposobów na walkę z krytyką, np. gromadzenie kontrargumentów, usprawiedliwianie czy atak na osobę krytykującą.
Kolejny problem, stanowi przyjmowanie pochwał. Osoby chwalone używają często różnych, różnych wyszukanych sposobów aby nie dopuścić do przyjęcia pochwały, przeformułować pochwałę tak, aby nie dotyczyła jej czy też, obniżyć wartość swojego sukcesu na rzecz innych osób.
Asertywne rozwiązanie problemu z reagowaniem na oceny wiąże się przyjęciem postawy „jestem w porządku” i potraktowaniem oceny nie jako odzwierciedlenia „prawdy obiektywnej” lub słusznego czy nie słusznego „wyroku”, ale jako jednej z możliwych opinii.
Postawa „jestem w porządku” oznacza wewnętrzną akceptację własnego istnienia w tym kształcie, z jakim mamy do czynienia w danym momencie.
Potraktowanie oceny jako opinii oznacza, że dopuszczam jako naturalną możliwość posiadania odmiennego obrazu mojej osoby niż mój rozmówca.
Reagowanie na krytykę i atak jest tematem kolejnego wykładu.
Maria Król – Fijewska opisuje kilka rodzajów krytyki:
- Krytyka częściowo słuszna, ale zbyt szeroko zakrojona. Asertywna odpowiedź powinna zmierzać do weryfikacji faktów i ustalenia tego co istotnie może podlegać krytyce.
- Krytyka oparta na nieuprawnionym uogólnieniu pojedynczych faktów.
Niektóre osoby mają tendencje do kreowania rzeczywistości interpersonalnej za pomocą fantazji i reagowania na własne wyobrażenia, a nie na zachowania partnera.
Asertywna odpowiedź powinna odwoływać się tylko do rzeczywistości – nie do fantazji. Należy oddzielić uogólnioną ocenę od faktów, skupić się na nich, poddać je weryfikacji i dostosować do nich swoje zachowanie.
- Krytyka oceniająca osobę a nie działanie.
Krytykujący – bazując na faktach istotnie mających miejsce – dokonuje nieprzyjemnej, ogólnej i nieuprawnionej – w oczach krytykowanego – oceny jego osoby.
Asertywna odpowiedź polega na oddzieleniu treści dotyczących działania od treści oceniających osobę. Krytykowany, może przyznać rację osobie krytykującej w stosunku do faktów, ale przeciwstawić się uogólnionej negatywnej ocenie jego osoby.
- Krytyka wyrażana w agresywnej, raniącej formie.
Krytykujący poddaje negatywnej ocenie działania krytykowanego, naruszając jednocześnie poczucie jego godności.
Najczęstszym powodem dla którego ludzie walczą z krytyką, jest powiązanie treści uwag z „byciem nie w porządku”.
Autorka podaje wiele sposobów na walkę z krytyką, np. gromadzenie kontrargumentów, usprawiedliwianie czy atak na osobę krytykującą.
Kolejny problem, stanowi przyjmowanie pochwał. Osoby chwalone używają często różnych, różnych wyszukanych sposobów aby nie dopuścić do przyjęcia pochwały, przeformułować pochwałę tak, aby nie dotyczyła jej czy też, obniżyć wartość swojego sukcesu na rzecz innych osób.
Asertywne rozwiązanie problemu z reagowaniem na oceny wiąże się przyjęciem postawy „jestem w porządku” i potraktowaniem oceny nie jako odzwierciedlenia „prawdy obiektywnej” lub słusznego czy nie słusznego „wyroku”, ale jako jednej z możliwych opinii.
Postawa „jestem w porządku” oznacza wewnętrzną akceptację własnego istnienia w tym kształcie, z jakim mamy do czynienia w danym momencie.
Potraktowanie oceny jako opinii oznacza, że dopuszczam jako naturalną możliwość posiadania odmiennego obrazu mojej osoby niż mój rozmówca.
Reagowanie na krytykę i atak jest tematem kolejnego wykładu.
Maria Król – Fijewska opisuje kilka rodzajów krytyki:
- Krytyka częściowo słuszna, ale zbyt szeroko zakrojona. Asertywna odpowiedź powinna zmierzać do weryfikacji faktów i ustalenia tego co istotnie może podlegać krytyce.
- Krytyka oparta na nieuprawnionym uogólnieniu pojedynczych faktów.
Niektóre osoby mają tendencje do kreowania rzeczywistości interpersonalnej za pomocą fantazji i reagowania na własne wyobrażenia, a nie na zachowania partnera.
Asertywna odpowiedź powinna odwoływać się tylko do rzeczywistości – nie do fantazji. Należy oddzielić uogólnioną ocenę od faktów, skupić się na nich, poddać je weryfikacji i dostosować do nich swoje zachowanie.
- Krytyka oceniająca osobę a nie działanie.
Krytykujący – bazując na faktach istotnie mających miejsce – dokonuje nieprzyjemnej, ogólnej i nieuprawnionej – w oczach krytykowanego – oceny jego osoby.
Asertywna odpowiedź polega na oddzieleniu treści dotyczących działania od treści oceniających osobę. Krytykowany, może przyznać rację osobie krytykującej w stosunku do faktów, ale przeciwstawić się uogólnionej negatywnej ocenie jego osoby.
- Krytyka wyrażana w agresywnej, raniącej formie.
Krytykujący poddaje negatywnej ocenie działania krytykowanego, naruszając jednocześnie poczucie jego godności.